ЛИТЕРАТУРА 1
I. Античные первоисточники
А. Грекоязычные
Aeschulis Tragoediae. Herum edidit revised Henricus Weil. Lipsiae, 1907.
Apollodori Bibliotheca. Edidit R. Wagner. Lipsiae, 1894.
Apollonii Rhoda Argonautica. Recensuit R. Merkel. Lipsiae, 1889.
Aristidis Quintiliani De musica libri tres. Edidit R. P. Winnington-Ingram. Lipsiae, 1963.
Aristophanes. Comoediae. Edidit Th. Bergk. Vol. I—II. Lipsiae, 1881—1882.
Aristotelis Opera omnia graece et latine cum indice nominum et rerum absolutissimo. Vol. I—V. Parisiis, 1848—1874.
Ps.-Aristotelis Problemata // Musici scriptores graeci. Recognovit proemiis et indice instruxit Carolus Janus. Leipzig, 1895.
Aristoxeni Elementa harmonica. Rosetta Da Rios recensuit. Romae, 1954.
Arrianus. Anabasis. Recognovit Carolus Abicht. Lipsiae, 1886.
Athenaeus. Deipnosophistae, edited and translated by Charles Burton Gulick. Vol. I—VII. Cambridge, 1950 (Loeb Classical Library).
Callimachus. Hymmi et epigrammata. Quartum edidit Udalricus de Wilamowitz-Moellendorf. Berolini, 1925.
Callistrati Opera // Philostrati et Callistrati Opera, recognovit A. Westermann. Eunapii Vitae Sophistarum, iterum edidit J. Fr. Boissonade. Himerii Sophistae Declamationes, emendavit Fr. Dubner. Parisiis, 1849.
Claudius Aelianos. Extraits d'Elien ou morceaux choisis des histories veriees et de l'histoire des animaux. Texte grec accompagne de notes et remarques par Α. Mottet. Paris, 1878.
Clemens Alexandrinus. Stromata, hrsg. v. O. Stahlin. Leipzig, 1906.
Demosthenes. Orationes. Ex recension. Guil. Dindorfii. Vol. I—II. Lipsiae, 1881—1892.
Diodori Bibliotheca historica. Ree. Fr. Vogel. Vol. I—III. Lipsiae, 1888—1906.
Diogenis Laertii De vitis philosophorum libri X cum indice rerum. Ad optimorum librorum fidem accurate editi. Editio stereotype C. Tauchnitii. Т. I—II. Lipsiae, 1884—1895.
Dio Cassius Cocceianus Historiarum Romanorum quae supersunt. Ed. Ursulus Philippus Boissevain. Vol. I—III. Berolini, 1895—1901.
Dionis Chrysostomi Quae exstant omnia. Edidit, apparatu critico instruxit J. de Arnim. Vol. I—II. Berolini, 1893—1896.
Dionysü Halicarnasei Opuscula. Ed. H. Usener et L. Radermacher. Vol. I—II.
Lipsiae, 1899—1904.
Epitoma Vaticana ex Apollodori Bibliotheca. Edidit R. Wagner. Lipsiae, 1891. Euripidis Tragoediae ex recensione Aug. Nauckii. Vol. I—III. Lipsiae, 1892—1895.
1 В приводящемся здесь списке указана только та литература, которая цитировалась в настоящей книге либо послужила основой для отдельных ее очерков.
Thucydidis De belle- peloponnesiaco libri octo. Ad optimorum librorum fidem editos explanavit Ernestus Fridericus Poppo. Editio tertia, quam auxit et emendavit Johannes Matthias Stahl. Vol. I—IV. Lipsiae, 1875—1883.
Xenophons Anabasis. Für den Schulgebrauch erklärt von Ferdinand Vollbrecht. Vol. I—III. Lipsiae, 1896—1907.
Xenophontis Historia graeca. Recensuit Otto Keller. Editio maior cim apparatu Critico et indice verborum. Lipsiae, 1890.
Б. Латиноязычные
Ammiani Marcellini Rerum gestarum libri // Romische Geschichte Lateinisch und Deutsch und mit einem Kommentar versehen. Von Wolfgang Seyfarth. Т. I—IV. Berlin, 1968—1971.
Apulei Madaurensis Apologia sive De magia über et Florida. Recensuit Y. van der Vliet. Lipsiae, 1900.
Aurelii Augastini De civitate Dei libri XXII. Recognovit B. Dombart. Vol. I—II. Lipsiae, 1905—1909.
Ausonii burdigalensis Opuscula. Recensuit Rudolfus Peiper. Lipsiae, 1886.
Boetii De institutione musica // Anicii Manlii Torquati Severini Boetii De institutione arithmetica libri duo; De institutione musica libri quinque. Edidit G. Friedlein. Lipsiae,
1867. л „ w
Cassiodori De musica // Cassiodori Senatoris Institutiones. Ed. R. Α. B. Mynors.
Oxford, 1937.
Ciceronis Opera rhetorica recognovit Gulielmus Friedrich. Vol. 1-Х. Lipsiae, 1878—
1898.
Curtius Rufus. Historiarum Alexandri Magni Macedonis libri, qui supersunt. Recensuit Edmundus Hedicke. Lipsiae, 1908.
Gellii Auli Noctium atticarum libri XX ex recensione et cum apparatu critico Martini Hertz. Vol. I—II. Berolini, 1883—1885.
Horatius Flaccus recensuit atque interpretatus est Joannes Gaspan Orellius. Editionem minorem sextam post Joannem Georgium Baiterum curavit Guilelmus Hirschfelder. Vol. I—II. Lipsiae, 1882—1884.
Julii Caesaris Commentarii cum A. Hirtii aliorumque supplementis ex recensione Bernardi Kubier. Vol. I—III. Lipsiae, 1893—1897.
Junius Juvenalis Saturarum libri V. Mit erklärenden Anmerkungen von Ludwig Friendlaender. Leipzig, 1895.
/usimiamNovellae quae vocantur sive Constitutiones ... digestae. Edidit С. E. Zachariae. Vol. I—II. Lipsiae, 1881—1891.
Lucani Annaei Pharsalia edited with english notes by Charles Edmund Haskins. With an introduction by William Emerton Heitland. London, 1887.
Lucretii Cari De rerum natura libri sex. Edidit Adolphus Briegen. Lipsiae, 1894.
Ovidii Nasonis Carmina ediderunt Henricus Stephanus Sedlmayer, Antonius Zingerle, Otto Güthling. Vol. I—II. Lipsiae, 1884.
Petronii Saturae et liber priapeorum recensuit Franciscus Buecheler. Berolini, 1912.
Plauti Comoediae. Recensuit instrumento critico et prolegomenis auxit Fridericus Ritschelius sociis operae adsumptis Gustavo Loewe, Georgio Goetz, Friderico Schoel. Vol. I—IV. Lipsiae, 1871—1902.
Plini Secundi Naturalis historiae libri XXXVII. Post Ludovici Jani obitum recognovit et scripturae discrepantia adiecta edidit Carolus Mayhoff. Vol. I—VI. Lipsiae, 1854—1865.
Plinii Caecilii Secundi Epistolae et Panegyricus. Recensuit Carolus Hermannus Weise. Lipsiae, 1896.
Quintiliani Fabii Institutio oratoria libri XII. Edidit L. Radermacher. Lipsiae, 1907.
Sallusti Crispi De coniuratione Catilinae et De bello iugurthino libri ex Historiarum libris quinque deperditis orationes et Epistulae. Erkläart von Rudolf Jacobs. Berlin, 1894.
Senecae Epistulae ad Lucilium // L. Annaei Senecae philosophi Opera omnia. Ad optimorum librorum fidem accurate edita. Vol. III—IV. Lipsiae, 1880—1911.
Suetonii Tranquilli Vitae duodecim caesarum cum scriptis minoribus et fraementis curante Carolo Hermanno Weise. Lipsiae, 1882.
Taciti Cornelii Opera quad extant. Ex fide optimorum librorum accurate recensuit Carolus Hermanus Weise. Vol. I—II. Lipsiae, 1874—1882.
Terentii Afri Comoediae. Iterum recensuit Alfredus Fleckeisen. Lipsiae, 1898. r-j- T'tl LiUÜ Ad Urbe condita libri- Editionem primam curavit Guilelmus Weissenborn. Editio altera, quam curavit Mauritius Müller. Vol. I—IV. Lipsiae, 1850—1851.
Varronis Antiquitatum Rerum Divinarum libri I, XIV, XV, XVI. Praemissae sunt quaestiones varronianae auctore Reinholdo Agahd // Jarbücher für classische Philoloeie 24. Suppl. 1898. P. 1—220, 367—381. S
Varronis Rerum rusticarum libri tres recognovit Henricus Keil. Lipsiae, 1889.
Vergilii Maronis Opera. Ad praestantum librorum lectiones accurate recensuit Carolus Hermannus Weise. Lipsiae, 1887.
Vitruvii De architectura libri decern. Iterum edidit Valentinus Rose. Lipsiae, 1899.
В. Антологии Bergk Th. Anthologia Lyrica. Leipzig, 1897.
Bergk Th. Poetae Lyrici Graeci. Bd. I—IV. Leipzig, 1878 — 1882.
Das Marmor Parium, herausgegeben und erklärt von Felix Jacoby. Berlin, 1904.
Diels H. Die Fragmente der Vorsokratiker. Bd. I—II. Berlin, 1922.
Dittenberg G. Sylloge inscriptionum graecorum. Vol. I—IV. Lipsiae, 1915—1924
Epigrammatum Anthologia Palatina. Vol. I—III. Parisiis, 1880—1890
Grenfell B. P., Hunt A. S. The Hiben Papyri. London, 1906.
Kock Th. Comicorum Atticorum Fragmenta. Vol. I—III. Leipzig, 1880—1888.
Müller C. Fragmenta Historicorum Graecorum. Vol. I—V. Paris, 1841—1870.
Nauck A. Euripides perditarum fragmenta Tragediarum. Leipzig, 1885.
Nauck A. Tragicorum graecorum fragmenta. Leipzig, 1956.
Page D. L. Poetae Melici Graeci. Oxford, 1962. Supplementum Lyricis Graecis Oxford, 1974.
II. Научно-исследовательская литература
Abert Η. Music und Politik im klassischen Altertum//Neue Musikzeitung 45, 1924 Abert H. Die Stellung der Musik in der antiken Kultur//Die Antike 2, 1926. Abert H. Die Lehre vom Ethos in der griechischen Musik. Leipzig, 1899. Anderson W. Ethos and Education in Greek Music. Cambridge, 1966. Boeckh A. De metris Pindari. Leipzig, 1811.
Behn Fr. Musikleben im Altertum und frühen Mittelalter. Stuttgart, 1954. Böhme R. Orpheus. Das Alter des Kitharoden. Berlin, 1953.
Chailley J. La musique de la tragedie grecque devant une decouverture epieraphique // Revue de musicologie 39, 1957.
Coleman-Norton P. Cicero and the Music of the Spheres // Classical Journal 45, 1950. Coleman-Norton P. Music and Musicians among the Greeks//Musica 2, 1935. Del Grande C. Nomos citarodico//Rivista Indo-Greca-Italica 7, 1923. Deubner L. Paian//Neue Jahrbücher 22, 1919.
Deubner L. Terpander und die siebensaitige Leier // Berliner Philologische Wochenschrift 50, 1930.
Deubner L. Die vierseitige Leier // Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts 54, 1929.
Domaszewski A. von. Die Rangordnung des römoschen Heeres // Bonnen Jahrbücher. Heft 117. Bonn, 1908.
Fleming Th. The Musical Nomos in Aeschylus' Oresteia // Classical Journal 72, 1977.
Rabe H. Euripideum//Rheinisches Museum. Bd. 63. Heft. 3, 1908. Reinach Th. La musique grecque. Paris, 1926.
Richter L. Musikalische Aspekte der attischen Tragödienchore // Beiträee zur Musikwissenschaft 14, 1972.
Richter L. Die neue Musib des griechischen Antike // Archiv für Musikwissenschaft 25, 1968. S. 1-18, 134-147.
Richter L. Zum Stilwandel der griechischen Musik im 5—4. Jahrhundert // Forschungen und Fortschritte 44, 1967.
Riethmüller A. Musik zwischen Hellenismus und Spätantike // Die Musik des Altertums hrsg. Riethmüller A. und Zaminer Fr. Regensburg, 1989.
Rome A. L'origine de la pre ι endue melodie de Pindare // Etudes classiques 1 1932
Rome A. Pindare ou Kircher // Ibid. 4, 1935.
Sachs C. The History of Musical Instruments. New York, 1940.
Sachs C. The Rise of Music in the Ancient World. New York, 1943.
Schlesinger К. The Greek Aulos. London, 1939.
Schlesinger К. The Harmoniai//Music Review 5, 1944.
Schneider K. Plectrum // Real-Enzyklopädie der Klassischen Altertumswissenschaft 41, 1951.
Thiemer Η. Der Einfluß der Phryger auf die altgriechische Musik. Bonn—Bad Godesberg, 1979.
Vetter W. Mythos—Melos—Musica. Leipzig, 1961. Wegner M. Das Musikleben der Griechen. Berlin, 1949.
Wille G. Musica romana. Die Bedeutung der Musik im Leben der Römer. Amsterdam 1967.
Zaminer Fr. Musik im archaischen und klassischen Griechenland // Die Musik des Altertums, hrsg. Riethmüller A. und Zaminer Fr. Regensburg, 1989.
III. Литература на русском языке
А. Перводы античных первоисточников
Аристотель. Политика (пер. С. Жебелева) // Аристотель. Сочинения в четырех томах. T.IV. М., 1983.
Боэций. Наставление к музыке 1,1—2 (пер. В. Зубова) //Музыкальная эстетика западноевропейского Средневековья и Возрождения. Составление текстов и общая вступительная статья В. П. Шестакова. М., 1966.
Витрувий. Десять книг об архитектуре. Пер. Ф. А. Петровского. М., 1936.
Гомер. Илиада. Пер. с древнегреч. Н. Гнедича. М„ 1982.
Еврипид. Финикиянки. Пер. с древнегреч. И. Анненского // Еврипид. Трагедии. М., 1969, т. 2.
Овидий, Публий Назон. Метаморфозы. Пер. С. В. Шервинского. Л., 1938.
Платон. Государство. Пер. А. Н. Егунова // Платон. Соч. В 3-х т., т. 3/1. М., 1971.
Платон. Законы. Пер. А. Н. Егунова//Там же, т. 3/2. М., 1972.
Плутарх. О музыке. Пер. с греч. Н. Томасова, с пояснит, примеч. и вступ. статьей Ε. М. Браудо, с прилож. биографии Плутарха А. И. Малеина. Пг., 1922.
Плутарх. Тесей. Пер. С. П. Маркиша // Плутарх. Сравнительные жизнеописания. В 3-х т., т. 1. М., 1961.
Плутарх. О подавлении гнева. Пер. Я. Боровского / Плутарх. Соч. М., 1983.
Б. Научная литература
Асафьев Б. Об изучении музыки средневековья. Публикация И. Земцовского // Традиция в истории музыкальной культуры. Античность. Средние века. Новое время. Л., 1989.
Алексеев В. Древнегреческие поэты в биографиях и образцах. СПб., 1895.
Вересаев В. Живая душа. Ч. II: Аполлон и Дионис. М., 1929.
Герцман Е. Античное музыкальное мышление. Л., 1986.
Герцман Е. Восприятие разновысотных звуковых областей в античном музыкальном мышлении//Вестник древней истории 1971, вып. 4.
Герцман Ε. Ή παρακαταλογή и три вида звучания // Acta antiqua Academiae Scientiarum Hungaricae. Т. XXVI. Fase. 3/4. Budapest, 1978.
Герцман Ε. Античное учение о мелосе // Критика и музыкознание, Л., 1987, вып. 3.
Герцман Е. Инструментальный каталог Поллукса //Из истории инструментальной музыкальной культуры. Л., 1988.
Герцман Е. Cassiodori De musica // Традиция в истории музыкальной культуры. Античность. Средние века. Новое время. Л., 1990.
Герцман Е. Античная музыкальная акустика о резонансе//Gordon Athol Anderson. In memoriam. Wissenschaftliche Abhandlungen 49. Henryville—Ottawa— Binningen, 1984.
Герцман Ε. Боэций и европейское музыкознание //Средние века. Выпуск 48, 1985.
Герцман Е. Ладотональная терминология трактата Боэция «De instituione musica» // Проблемы музыкальной науки. Выпуск 7. М., 1989 (см. также: Gertsman Ε.).
Гордезиани Р. Проблемы гомеровского эпоса. Тбилиси, 1978.
Зайцев А. Культурный переворот в Древней Греции VIII—V вв. до н. э. Л., 1985.
Зелинский Ф. Из истории идей. СПб., 1916, т. 1.
Иноземцев А. Остров Лесбос и лесбийские певцы и поэты. Казань, 1873.
Каган М. Морфология искусства. Историко-теоретическое исследование внутреннего строения мира искусств. Л., 1972.
Кун Н. Легенды и мифы Древней Греции. М., 1975.
Легенды и сказания Древней Греции и Древнего Рима. Состав. А. А. Нейхардт. М., 1988.
Лосев А. Античная музыкальная эстетика // Античная музыкальная эстетика. Вступ. очерк и собр. текстов профессора А. Ф. Лосева. М., 1960.
Меликова-Толстая С. Серенада в античной литературе. Л., 1929.
Нетушил И. Амбарвалии, арвальские братья и арвальская песнь // Филологическое обозрение, 1897, XII, с. 195—205.
Никитин П. К истории афинских драматических состязаний. СПб., 1882.
Никитский А. Дельфийские эпиграфические этюды. I—VI. Одесса, 1894—1895.
Никитский А. Исследования в области греческих надписей. Юрьев, 1901.
Нилендер В. Греческая литература в избранных переводах. М., 1939.
Ницше Ф. Рождение трагедии из духа музыки. Пер. с нем. Н. Полилова. СПб., 1903.
Петр В. О голосниках в античных театрах. СПб., 1910.
Толстой И. Инвективные песни аттического крестьянства в древней комедии // XLV. Академик Н. Я. Марру. М., 1935.
Толстой И. Аэды. Античные творцы и носители древнего эпоса. М., 1958.
Федорова Е. Латинские надписи. М., 1976.
Хрестоматия по истории Древнего Рима. Под ред. доктора историч. наук С. Л. Утченко. М., 1962.
Федорова Е. Императорский Рим в лицах. М., 1979.
Флобер Г. Письмо к Луи Буйле от 10 февраля 1851 г. (пер. с франц. Б. Грифцова) // Флобер Г. Собр. соч. В 5-ти т., т. 5. М., 1956.
Фрэзер Дж. Золотая ветвь. Пер. с англ. М. Рыклина. М., 1983.
Фрейденберг О. Миф и литература древности. М., 1978.